Салхи гэж юу вэ?

Агаарын урсгалыг салхи гэнэ

Салхи хэрхэн үүсдэг вэ?

Нарнаас ирж буй дулаан агаар мандалд даралтын зөрүү бий болгосноор агаар хөдөлгөөнд орж салхи үүснэ. Дулаан агаар нь хүйтэн агаараасаа илүү хөнгөн байна.

Бид салхийг харж чадах уу?



Салхийг бид нүдээрээ харах боломжгүй ч гэлээ бидний эргэн тойронд буй юмст салхины үзүүлж буй нөлөөллийг харж чадна.

Жишээлбэл: Салхи салхилах үед навчис газарт унадаг.

Бид мөн салхийг сонсож чадна. Ялангуяа хүчтэй салхитай үед.

Салхи бол хүч юм.

Хэрэв хүчтэй салхитай үед салхийг сөрөн алхвал үүний хүчийг мэдэрч болно.

Салхины төрлүүд


- Худалдааны замын салхи (Trade winds) - Худалдааны замын салхи нь экваторын бүс рүү чиглэн урсдаг тогтонги хурдтай салхи юм. 18-р зуунд худалдааны усан онгоц Атлантын далайг гатлахдаа уг салхийг хөтөч болгон ашигладаг байв.

- Олгойдох урсгал (Jet Stream) - Газрын гадаргаас дээш 10 км орчимд ажиглагддаг маш хүчтэй агаарын урсгалыг олгойдох урсгал гэнэ. Энэ урсгал нь 4000 км хүртэл урт байж болох ч өргөн нь 500 км-ээс ихгүй байна. Олгойдох урсгалыг дэлхийн 2-р дайн хүртэл олж мэдээгүй байсан юм. Учир нь дайны онгоцууд олгойдох урсгалын эсрэг нисэх үед тэдний газрын хурд удааширч (салхины хүчийг хасаж тооцсон хурд) байсныг олж мэджээ.

- Далайн эргийн салхи (Sea breezes) - Нартай халуун өдөр далайн усны температур бараг өөрчлөгдөхгүй ч эх газар хурдан халдаг. Газрын гадарга дээрх халсан агаар дээш өгсөж, харин далайн сэрүүвтэр агаар хуурай газарт шилжиж ирдэг. Агаарын энэ шилжилтээр зөөлөн салхи үүсэхийг далай, тэнгисийн эргийн салхи хэмээн нэрлэдэг. Шөнөдөө уг үзэгдэл нь эсрэгээрээ болж эх газрын зөөлөн салхи үүсдэг

 

Жаврын салхи (Wind chill) гэж юу вэ?

Жаврын салхи нь хүний арьсанд мэдрэгдэж буй хүйтэн, сэрүүний нөлөө юм. Салхи хүчтэй салхилах үед арьс дулаанаа алдаж, хүн амьтанд хүйтэн мэдрэгддэг.

Дэлхий дээрх хамгийн их салхитай газар?

Антарктид тивд оршдог Жорж Ви эрэг нь дэлхий дээрх хамгийн их салхитай газар бөгөөд 320 км/цаг салхины хурд бүртгэгдсэн байна




Салхин тээрэм гэж юу вэ?



Нэгэн цагт салхин тээрмээр улаан буудайг тээрэмдэж гурил хийдэг байсан бол одоо үед цахилгаан эрчим хүч үйлдвэрлэхэд ашиглаж байна.




Монгол улсын зонхилох салхи юу вэ?



Монгол улсад баруун хойдын салхины урсгал болон чиглэл зонхилно.




Бид салхийг хэмжихдээ ямар багаж ашигладаг вэ?



Энгийн анемометрт эргэдэг аягыг ашиглан салхины хурдыг хэмждэг байна. Цаг уурын флюгерийг салхины чиглэлийг тодорхойлоход ашиглана.